Het werkelijke probleem van Facebook
‘Jongeren lopen weg bij Facebook‘, lezen we de afgelopen tijd regelmatig. Of de onderzoeken waar die uitspraken op zijn gebaseerd wel of niet exact kloppen doet niet zo veel terzake. Het is voor iedereen overduidelijk dat Facebook eerder een thuishaven vormt voor huisdier minnende dames van middelbare leeftijd, dan van digitale hanggroep jongeren. Dat zou vooral worden veroorzaakt doordat de jeugd zich gecontroleerd voelt door ouders en familie op hetzelfde platform. Dit traditionele sociale thema klinkt als een plausibele oorzaak. Maar ik denk dat er meer aan de hand is.
Facebook is in feite internetje spelen in het klein, met een hekje eromheen. Binnen de Facebook omheining is alles gerangschikt en herkenbaar volgens de Facebook doctrine. Op wat gezeur over privacy jongeren zin instellingen en reclame na hebben ze dat best goed voor elkaar. Commercieël effectief ook. Mensen die niet van kinds af aan met alle oneindige mogelijkheden van het internet zijn opgegroeid vinden dat prettig. Die zogenaamde ‘digital immigrants’ hebben zichzelf ‘het internet’ moeten aanleren.
Lastig, want dat internet houdt zich nu eenmaal niet aan het lineare, gekaderde denken dat deze generatie met de paplepel is ingegeven. Een boek begin je op pagina één, bij hoofdstuk één. Niet op de vijfde pagina na hoofdstuk tien. Zo hebben de juffen en meneren op de lagere school dag in, dag uit de volle klaslokalen geprogrammeerd. De generatie die een switch van een Mac naar Windows -of andersom- een hele stap vindt. Zij die op hersenstamniveau nog worden ontregeld door alle verschillende interfaces binnen de ontelbare verscheidenheid aan apparaten.
Digital natives
Het frappante is dat de generatie die volledig digitaal is opgegroeid, de digital natives, daar geen enkele moeite mee heeft. Die switchen interfaces zonder er bij na te denken. Nintendo, Playstation, XBox, Mac, Windows, app, web, whatever: ze zijn gewend de functies achter de verschillende interfaces door elkaar te gebruiken. Tegelijkertijd. Denken er niet bij na. Die generatie vertoont online eenzelfde gedrag. Het ene moment is Snapchat handig, het andere moment Whatsapp. Online nomaden die hun online tools bij elkaar scharrelen op basis van moment, plaats en functie. Zonder zich serieus te hechten aan het achterliggende platform. Kaders zijn synoniem aan belemmering. Want morgen zitten we weer ergens anders, omdat het even beter uitkomt. Die generatie heeft de herkenbare geborgenheid van Facebook helemaal niet meer nodig. Alleen om af en toe ‘ns een blik te werpen op het familiegebeuren van thuis.
Gechargeerd
Dit is natuurlijk een gechargeerde schets. Maar als op hoofdlijnen er een kern van waarheid in zit, wordt Facebook langzaam maar zeker het bejaardenhuis op internet. Een online equivalent van de papieren krant, waarvan de gemiddelde gebruiker inmiddels 48 jaar is. Kernvraag is: gaat de jeugd op zoek naar een rustigere omgeving naarmate de leeftijd vordert, of faseert Facebook zichzelf vanaf nu alweer uit..?
